Музей «5 форт»

Гісторыя музея:

Форт № 5 — унікальны помнік рускага фартыфікацыйнага мастацтва канца XIX — пачатку XX стагоддзяў. Форт уваходзіў у лік абарончых аб'ектаў Брэст-Літоўскай крэпасці другой лініі. Пабудаваны ў 1880-я гады. Размешчаны за 3 км на поўдзень ад Брэсцкай крэпасці. У 1995 г. форт №5 быў уключаны ў спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь 2 катэгорыі. У 1999 г. перададзены на баланс ДУ «Мемарыяльны комплекс „Брэсцкая крэпасць-герой“». 8 мая 2000 г. адбылося ўрачыстае адкрыццё філіяла мемарыяльнага комплексу — «Форт № 5». У форце плануецца стварыць музей гісторыі фартыфікацыі і ўзбраення.

Экспазіцыя музея:

На дадзены момант у форце дзейнічаюць 2 выставы:

• адкрытая пляцоўка ўзбраення, дзе экспануюцца 9 савецкіх артылерыйскіх гармат перыяду Вялікай Айчыннай вайны і савецкі бронетранспарцёр БТР-60 1960-х гг. выпуску. Гэтыя экспанаты былі перададзены Міністэрствам абароны і Міністэрствам унутраных спраў Рэспублікі Беларусь;
• фотавыстава «Заходні фарпост Айчыны» пра гісторыю будаўніцтва фортаў Брэст-Літоўскай крэпасці і лёсе вайскоўцаў прыгоннага гарнізона канца XIX - пачатку XX стст.

Асноўныя напрамкі навуковых даследаванняў у музеі:

• Вывучэнне гісторыі ўдасканалення фартыфікацыі на заходняй мяжы Расіі і развіццё ўзбраення ў канцы XIX - пачатку XX стст., вывучэнне гісторыі будаўніцтва і мадэрнізацыі Брэст-Літоўскай крэпасці ў XIX - XX стст., гісторыі ўзбраення, гарнізона, яго колькасці, структуры, абмундзіравання і рыштунку салдат і афіцэраў.
• Правядзенне даследаванняў фартыфікацыйных збудаванняў крэпасці ў польскі перыяд 1921-1939 гг., будаўніцтвы і баявых дзеянняў 62-га Брэсцкага ўмацаванага раёна.
• Выяўленне, абследаванне, апісанне фартыфікацыйных аб'ектаў Брэсцкай крэпасці і 62-га Брэсцкага ўмацаванага раёна для ўзяцця іх на ўлік, ахову і наступнага ўключэння ў спіс гісторыка-культурнай спадчыны.
• Супрацоўнікамі музея складзены падрабязны вопіс усіх захаваных фартыфікацыйных аб'ектаў Брэсцкай крэпасці, створана падрабязная карта фартыфікацыйных аб'ектаў, у тым ліку з нанясеннем на яе тых, якія зараз знаходзяцца на тэрыторыі Польшчы.
• Ажыццяўляецца збор успамінаў мясцовых жыхароў аб прыгонных аб'ектах, складаюцца навуковыя пашпарты іх гісторыка-культурнай нерухомай каштоўнасці. Праводзяцца замеры аб'ектаў і іх фотаздымка.

Наведвальнікі змогуць азнаёміцца ​​з бетоннымі капанірамі і паўкапанірамі, падземнымі галерэямі (патэрнамі) і іншымі фартовымі збудаваннямі.

Важна: пры наведванні форта рэкамендуем апранаць зручны абутак, цёплае адзенне і мець магутныя электрычныя ліхтары.